Bàn ghế là đồ nội thất thiết yếu trong mọi không gian, từ nhà ở, văn phòng đến quán cà phê, nhà hàng. Chất liệu làm nên bàn ghế không chỉ ảnh hưởng đến độ bền và tính thẩm mỹ mà còn quyết định sự phù hợp với mục đích sử dụng và ngân sách. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về các nguyên vật liệu sản xuất bàn ghế và những lưu ý khi lựa chọn, quy trình sản xuất cơ bản.
Giới thiệu chung về vật liệu làm bàn ghế
Vật liệu làm bàn ghế rất đa dạng, từ tự nhiên đến nhân tạo, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng biệt. Vật liệu phổ biến bao gồm gỗ, kim loại (sắt, thép, nhôm, inox), nhựa, kính và vật liệu composite. Ngoài ra, các vật liệu hỗ trợ như đệm (da, vải, nỉ), sơn, keo dán và phụ kiện (đinh, ốc vít) cũng đóng vai trò quan trọng. Việc lựa chọn vật liệu phụ thuộc vào mục đích sử dụng, phong cách thiết kế, môi trường sử dụng (trong nhà hay ngoài trời) và ngân sách.
Vai trò của nguyên vật liệu:
- Độ bền và tính năng: Vật liệu quyết định khả năng chịu lực, khả năng chống mài mòn và tuổi thọ của bàn ghế. Ví dụ, gỗ tự nhiên và thép không gỉ thường bền hơn nhựa.
- Tính thẩm mỹ: Vật liệu ảnh hưởng đến phong cách tổng thể, từ cổ điển (gỗ), hiện đại (kính, kim loại) đến tối giản (nhựa).
- Tính phù hợp: Một số vật liệu như nhựa hoặc thép không gỉ dễ vệ sinh, phù hợp với không gian công cộng, trong khi gỗ và da mang lại sự sang trọng cho gia đình hoặc văn phòng.
- Chi phí: Các vật liệu chất lượng cao như gỗ tự nhiên, thép không gỉ 304 hoặc da thật thường đắt hơn nhựa hoặc gỗ công nghiệp.
Các nguyên liệu sản xuất bàn ghế
Vật liệu gỗ
- Gỗ Teak: Gỗ Teak có nhiều ưu điểm lý tưởng để trở thành vật liệu làm đồ nội thất ngoài trời như: thấm nước nhanh, không bị giãn nở hay co lại trong quá trình sấy. Ngoài ra, loại gỗ này còn có hàm lượng dầu tự nhiên cao, giúp gỗ có khả năng chống mối mọt hay côn trùng phá hoại. Gỗ Teak có nhiều ưu điểm vượt trội: thấm nước nhanh, không bị giãn nở hay co lại trong quá trình sấy, chống mối mọt,… Gỗ Teak là loại gỗ có tuổi thọ cao, sử dụng càng lâu càng đẹp. Khi sử dụng ngoài trời, gỗ sáng màu hơn, vân gỗ đẹp hơn. Nhược điểm của loại gỗ này là giá thành khá cao.
- Gỗ Shorea: Gỗ Shorea phân bố chủ yếu ở Đông Nam Á và là một trong số ít loại gỗ cứng và nặng hơn gỗ tếch. Gỗ Shorea cũng có tuổi thọ cao và thậm chí còn bền hơn khi tiếp xúc với nhiệt độ thường xuyên. Gỗ Shorea còn chứa hàm lượng dầu tự nhiên cao giúp bảo vệ đồ nội thất ngoài trời khỏi côn trùng, giảm tình trạng mục nát và chịu được tác động tiêu cực của thời tiết. Nhìn chung, gỗ Shorea có khả năng chống chịu thời tiết và côn trùng, thân thiện với môi trường và giá thành rẻ hơn nhiều so với gỗ tếch. Tuy nhiên, loại gỗ này không được ưa chuộng trên thị trường.
- Gỗ Bạch đàn: Bạch đàn là một loại gỗ cứng có nguồn gốc từ Úc, sinh trưởng nhanh và bền lâu, giúp tiết kiệm chi phí đáng kể so với gỗ tếch. Bạch đàn có vẻ ngoài mộc mạc, tự nhiên. Gỗ có khả năng chống chịu thời tiết tốt nhờ tinh dầu tự nhiên. Tuy nhiên, khi sử dụng bạch đàn cho đồ nội thất ngoài trời, vẫn nên sử dụng chất trám để tăng khả năng kháng sâu bệnh và giảm thiểu tác động tiêu cực của việc giữ ẩm không đều.
- Gỗ Lim: Gỗ Lim khác biệt so với nhiều loại gỗ cứng khác. Loại gỗ này có vân gỗ sẫm màu, phai dần khi tiếp xúc với thời tiết trong thời gian dài. Glulam cũng có hàm lượng dầu tự nhiên cao, kết cấu cứng và dày của glulam giúp giảm cong vênh, móp méo và nứt nẻ. Glulam có ưu điểm là tuổi thọ cao, lên đến 40 năm, bền chắc và chống mối mọt, thích hợp làm vật liệu cho đồ nội thất ngoài trời, bàn ghế, tuy nhiên loại gỗ này được đánh giá là khó gia công và sản xuất.
Kim loại
Kim loại thường được sử dụng để làm khung bàn ghế, giúp tăng độ bền cho đồ nội thất ngoài trời, và dễ dàng kết hợp với vải, đệm, kính, v.v. để tạo nên sản phẩm hoàn thiện. Tuy nhiên, vật liệu này có nhược điểm là nóng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, gây khó chịu khi sử dụng. Dưới đây là các loại kim loại thường được sử dụng cho đồ nội thất ngoài trời:
- Inox: Cấu trúc đặc của inox giúp bàn ghế inox hạn chế vết lõm và các hư hỏng khác do sử dụng thường xuyên. Giống như nhiều kim loại khác, thép không gỉ có thể nóng lên khi tiếp xúc lâu với ánh nắng mặt trời. Dù inox hầu như không bị gỉ sét và ăn mòn, nhưng để tăng khả năng chống chịu thời tiết, đặc biệt tại các vùng ven biển có gió biển và nước mặn, các nhà sản xuất khuyến nghị phủ thêm một lớp sơn tĩnh điện lên bề mặt. Đối với các loại inox có hàm lượng crom hoặc molypden cao hơn, bàn ghế inox sẽ có khả năng chống gỉ sét và chống rỗ bề mặt tốt hơn, giúp duy trì vẻ đẹp và độ bền trong thời gian dài.
- Nhôm: Nhôm cũng là một trong những kim loại phổ biến nhất để làm đồ nội thất ngoài trời. Nhôm nhẹ hơn sắt, nhưng vẫn đủ nặng để chịu được gió và thời tiết. Nhôm bền và có thể dễ dàng gia công thành nhiều hình dạng phức tạp khác nhau.
- Sắt (sơn tĩnh điện): Sắt có thể tồn tại hàng trăm năm nếu được bảo quản đúng cách. Sắt có ưu điểm là rất nặng, khó bị gió thổi bay và dễ dàng tạo hình thành nhiều hình dạng khác nhau cho đồ nội thất ngoài trời. Sắt sơn tĩnh điện là vật liệu phù hợp cho đồ nội thất ngoài trời. Tuy nhiên, đồ nội thất ngoài trời thường đòi hỏi sự linh hoạt, trong khi một số đồ nội thất ngoài trời bằng sắt nặng sẽ gây khó khăn cho người sử dụng khi di chuyển.
Nhựa
- Nhựa PP, PE, ABS: Nhẹ, giá thành rẻ, dễ tạo hình thành nhiều hình dạng và màu sắc.
- Nhựa tổng hợp: Sự kết hợp giữa nhựa và sợi thủy tinh, bền hơn nhựa thông thường, thường được sử dụng làm đồ nội thất ngoài trời.
Bàn ghế nhựa phù hợp với không gian công cộng, nhà hàng, quán cà phê nhờ ưu điểm dễ vệ sinh và giá thành thấp. Khi lựa chọn bàn ghế nhựa, bạn nên chọn loại nhựa chất lượng cao, có khả năng chống tia UV khi sử dụng ngoài trời, đồng thời kiểm tra độ bền để tránh nứt vỡ.
Quy trình sản xuất bàn ghế
Quá trình làm bàn ghế phụ thuộc vào vật liệu, nhưng thường bao gồm các bước sau:
Bước 1: Thiết kế và lập kế hoạch
- Thiết kế: Sử dụng phần mềm CAD để tạo bản vẽ 2D/3D, xác định kích thước, hình dạng và vật liệu.
- Lựa chọn vật liệu: Chọn vật liệu gỗ, kim loại, nhựa hoặc vải bọc phù hợp với thiết kế. Ví dụ, gỗ sồi cho bàn ăn cổ điển, thép không gỉ 304 cho ghế ngoài trời.
Bước 2: Chuẩn bị vật liệu
- Gỗ: Cắt, xẻ theo kích thước tiêu chuẩn, xử lý chống ẩm, đánh bóng bề mặt.
- Kim loại: Cắt CNC các ống hoặc tấm kim loại, hàn khung, mài mối hàn, sơn tĩnh điện hoặc đánh bóng.
- Nhựa: Ép phun hoặc phun nhựa vào khuôn để tạo hình dạng.
- Kính: Cắt kính cường lực theo kích thước, xử lý các cạnh, kiểm tra độ bền.
- Đệm: Cắt bằng xốp, bọc da/vải, khâu chắc chắn.
Bước 3: Gia công và lắp ráp
- Gỗ: Ghép các mảnh gỗ bằng keo và đinh để tạo thành khung và mặt bàn/ghế. Phủ sơn PU hoặc vecni để bảo vệ.
- Kim loại: Khung hàn, các bộ phận được cố định bằng vít hoặc mối hàn. Sơn tĩnh điện để chống gỉ.
- Nhựa: Lắp ráp các bộ phận đúc, kiểm tra độ bền.
- Kính: Dán kính vào khung gỗ hoặc kim loại bằng keo chuyên dụng.
- Đệm: Gắn đệm vào khung ghế và cố định bằng đinh hoặc keo.
Bước 4: Hoàn thiện
- Kiểm soát chất lượng: Đảm bảo các kết nối chắc chắn, bề mặt nhẵn, không có khuyết tật như trầy xước hoặc cong vênh.
- Phủ hoặc đánh bóng: Tăng tính thẩm mỹ và bảo vệ vật liệu.
- Đóng gói: Sử dụng màng bọc và bìa cứng để bảo vệ sản phẩm trong quá trình vận chuyển.
Bước 5: Kiểm tra và phân phối: Kiểm tra lần cuối về độ bền, khả năng chịu tải và tính thẩm mỹ. Phân phối đến các showroom, khách hàng hoặc xuất khẩu.
